۲۷ بهمن ۱۴۰۱، ۷:۱۸

پنجشنبه‌های «مستند» در مهر؛

هواپیماهای دشمن چگونه تسلیم موشک‌های ایرانی شدند؟/کسی باورنمی‌کرد

هواپیماهای دشمن چگونه تسلیم موشک‌های ایرانی شدند؟/کسی باورنمی‌کرد

سجاد ریاحی کارگردان مستند «تغییر مأموریت» با موضوع خودکفایی نظامی ایران در دوران دفاع مقدس، به ارائه توضیحاتی درباره این مستند پرداخت.

سجاد ریاحی کارگردان مستند «تغییر مأموریت» همزمان با عرضه اینترنتی و پخش تلویزیونی این مستند در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آن توضیح داد: چندین سال است که بنده درباره نقش مقام معظم رهبری در موضوعات مختلف کشور که با هدایت و حمایت ایشان مدیریت شده و به نقطه مثبتی رسیده است، کار می‌کنم و درباره سوژه‌های مختلفی هم تا به امروز پژوهش کرده‌ام. یکی از این موضوعات نقش ایشان در خودکفایی نیروهای نظامی بود که سوژه بسیار جذابی برای خودم بود.

وی ادامه داد: برای این کار ما پژوهش گسترده‌ای انجام دادیم به‌خصوص که نیروهای نظامی ما شامل ارتش و سپاه می‌شود که هر کدام نیروهای زیرمجموعه دریایی، زمینی، هوایی و پدافند دارند. در نهایت به موضوع ارتش و مشخصاً نیروی هوایی رسیدیم و متوجه شدیم که استارت اولیه خودکفایی در مسائل نظامی، از نیروی هوایی ارتش کلید خورده و حمایت رهبری هم از همافران نیروی هوایی در همان مقطع آغاز می‌شود.

این مستندساز افزود: برای صحبت از موضوعات نظامی می‌توان دو مقطع را در نظر گرفت، یکی سال‌های پیش از انقلاب که به‌طور کامل تجهیزات خریداری می‌شد و هیچ اجازه‌ای برای تعمیر و حتی باز کردن قطعات خریداری شده وجود نداشته، مقطع دیگر بعد از انقلاب است که بخشی از این تجهیزات مانند هواپیماها در ایران موجود بوده و همزمان مستشاران آمریکایی هم ایران را ترک کرده بودند. طبیعتاً در این مقطع تعمیر، نگهداری و تأمین قطعات این هواپیماها با مشکل مواجه شد. همافران نیروی هوایی در این شرایط به این جمع‌بندی می‌رسند که باید خودشان این هواپیماها را تعمیر کنند تا قابل استفاده شوند.

ریاحی گفت: ایده اولیه این حرکت از درون نیروی هوایی و از سوی همافرها شکل می‌گیرد که تخصص این حوزه را هم داشته‌اند. این ماجراها هم مربوط به پیش از ورود شهید ستاری به نیروی هوایی ارتش است. شهید ستاری در سال ۶۵ فرمانده نیروی هوایی می‌شوند و از جهاد خودکفایی نیروها حمایت می‌کند. مستند ما از ابتدای انقلاب تا سال ۶۵ را روایت می‌کند؛ مقطعی که بسیار جدی‌تر و حساس‌تر از مقطعی بوده است که در فیلم سینمایی «منصور» به تصویر درآمده است.

وی در تشریح حساسیت‌های موجود در آن مقطع تاریخی و نبود حمایت‌های لازم از نیروهای متخصص داخلی هم گفت: هواپیمای اف چهارده در آن مقطع از بالاترین تکنولوژی هوایی روز دنیا برخوردار بود و طبیعی بود بدنه ارتش زیر بار این مسئله نرود که یک جوان ۲۵ ساله بگوید من می‌توانم این هواپیما را بازسازی کنم و قطعاتش را بسازم. طبیعی بود کسی باور نکند. همافر عطاءالله بازرگانی همین جوان ۲۵ ساله‌ای است که امروز امیر سرتیپ شده‌اند. آن‌ها آن زمان با همکارانشان این ایده را مطرح می‌کنند که داستان اتفاقاتی که برای‌شان رخ می‌دهد در فیلم روایت شده است.

وقتی حضرت آقا جرأت ریسک به جوانان نیروی هوایی داد

این مستندساز تأکید کرد: تصور اینکه ما خودمان می‌توانیم قطعات نظامی را تولید کنیم تا اوایل انقلاب به‌طور کامل در کشور وجود نداشت و طبیعی هم بود چرا که تا پیش از آن همواره این مستشاران نظامی بودند که انجام این کارها را برعهده داشتند. هواپیما هم چیزی نیست که بتوان بر روی آن ریسک کرد چراکه اگر تعمیر قطعه‌ای به اشتباه صورت بگیرد هواپیما زمین می‌خورد و سرنشینانش از بین می‌روند. به همین دلیل قبول پیشنهاد مطرح شده در این بخش ریسک بالایی داشته است. در آن مقطع حضرت آقا جرأت این ریسک را به این جوانان نیروی هوایی می‌دهند. نکته مهم مستند هم همین است.

وی افزود: از ابتدای تشکیل جهاد خودکفایی تا اواخر جنگ صدها پروژه اجرایی می‌شود که همه آن‌ها هم تقریباً موفقیت‌آمیز بوده‌اند و ما در این مستند تنها سراغ دو نمونه از این پروژه‌ها رفته‌ایم. دو پروژه به‌صورت همزمان در سال‌های ۶۴ و ۶۵ اتفاق می‌افتد که یکی از آن‌ها مربوط به هواپیماهای اف ۱۴ بود که موشک‌های‌شان در حال اتمام بود و بدون موشک هم کاربردی در جنگ نداشتند. در آن مقطع دو راه پیشنهاد می‌شود. یکی خرید موشک از خارج از کشور بود. موشک‌هایی که موشک هوا به هوا محسوب می‌شد و کاربرد پدافندی برای ما داشت. فقط هم آمریکا از این موشک‌ها در اختیار داشت. قطعاً هم بعد از انقلاب آمریکا هیچ سلاحی را در اختیار ما قرار نمی‌داد.

ریاحی ادامه داد: در این شرایط نیروهای خودکفایی ارتش به این نتیجه می‌رسند که موشک دیگری را که آن زمان موجود داشتند، به جای موشک‌های سازمان اف ۱۴ مورد استفاده قرار دهند. اجرای این ایده پروژه عجیب و غریب و سخت بوده و مشکلاتی متعددی هم در مسیر آن وجود داشته است. رهبر انقلاب که آن زمان رئیس جمهور و رئیس شورایعالی دفاع بودند از نیروهای خودکفایی حمایت می‌کنند تا این ایده اجرایی شود.

این مستندساز در توضیح دیگر پروژه‌ای که در مستند «تغییر مأموریت» به آن پرداخته شده است هم گفت: این پروژه مربوط به هواپیمای میگ ۲۵ بود که ساخت کشور روسیه بود و آن هم بالاترین تکنولوژی روز دنیا را داشت. شوروی آن زمان یک ابرقدرت بود و هواپیمایی ساخته بود که هیچ موشک و پدافندی نمی‌توانست جلوی آن را بگیرد، غیر از موشک‌هایی که خودشان در اختیار داشتند. نیروهای جهاد خودکفایی در این زمینه هم از موشک‌های دیگری استفاده می‌کنند و موفق می‌شوند جلوی میگ ۲۵ را هم بگیرند.

وی درباره نامگذاری مستند «تغییر مأموریت» توضیح داد: یکی از وجوه این نام به این دلیل بود که نیروهای خودکفایی در عمل مأموریت و کارکرد موشک‌ها را تغییر می‌دادند. موشکی که آنها برای زدن میگ ۲۵ استفاده کرده‌اند در واقع موشک‌هایی بوده که روی ناوها کاربرد داشته و با آن ناوها را منهدم می‌کردند. به تعبیری موشک دریا به دریا یا زمین به زمین را برای کاربرد هوایی استفاده کرده و به نوعی آن را تبدیل به موشک زمین به هوا کرده‌اند که تشریح جزییات آن بسیار تخصصی می‌شود.

وقتی راه میگ‌های عراق را سد کردیم

ریاحی ادامه داد: در اولین آزمایش وقتی موشک به سمت میگ شلیک می‌شود، موفق به اصابت نمی‌شود چرا که ارتفاع پرواز میگ بسیار بالا و سرعتش هم بالا بوده است. نیروهای خودکفایی تصمیم می‌گیرند سامانه پرتاب موشک را به بالای کوه منتقل کنند تا ارتفاع موشک بالاتر برود و بتوان میگ ۲۵ را شکار کند. موفق هم می‌شوند. صدام هواپیماهای میگ را در اختیار داشت و در شب‌های ماه رمضان سال ۶۵ با تمرکز روی تهران شهرهای ما را بمباران می‌کرد. همه ماجراهایی که در مستند روایت می‌شود مربوط به قبل از جنگ موشکی است که مردم هم در آن زمان شعار «موشک علیه موشک» را سر می‌دادند.

این مستندساز با اشاره به اینکه در این مستند به بخشی از نیروهای همافری که در جهاد خودکفایی نقش داشته‌اند پرداخته است، گفت: سراغ افرادی رفته‌ایم که در دسترس بودند و توانستیم با آن‌ها ارتباط بگیریم. اولین معاون خودکفایی ارتش هم امیرسرتیپ عطاءالله بازرگانی بودند. کار جهاد خودکفایی بیشتر ناظر به تولید تجهیزات بوده تا اینکه بخواهند خودشان در عملیات‌ها حضور داشته باشند. این گروه بیشتر مشغول تحقیق و پژوهش و اجرای پروژه‌های مختلف بوده است.

کارگردان مستند «تغییر مأموریت» درباره جذاب‌ترین تجربه شخصی خود در فرآیند ساخت این مستند هم گفت: من تا پیش از این مستند اطلاعات چندانی درباره نیروی هوایی و کارکرد موشک‌ها نداشتم. حتی نوع هواپیماها را از یکدیگر تشخیص نمی‌دادم. در مراحل پژوهش به مرور این شناخت را پیدا کردم و موضوع برایم جذاب شد. کارهای نیروی خودکفایی در آن مقطع بسیار برایم جالب بود و همین شناختی که نسبت به این گروه پیدا کردم برایم بسیار ارزشمند بود.

ریاحی در پایان درباره دستاوردهای مورد اشاره در این مستند گفت: مأموریت هواپیماهای اف ۱۴ حفاظت از آسمان ایران بود و تجهیز این هواپیماها در آن مقطع یکی از مهمترین دستاوردهای جریان جهادی خودکفایی بود. حتی در آن مقطع اعلام شد که هواپیماهای اف ۱۴ ایران موشک‌هایی را دارد که هیچ هواپیمای دیگری نمی‌تواند با آن تقابل کند. پروژه دوم هم به خوبی توانست جلوی پرواز میگ‌های عراقی را بگیرد و از شهرهای کشور محافظت کند. دستاورد اصلی کل این جریان هم کلید خوردن ماجرای خودکفایی در نیروهای مسلح ما بود که همچنان دستاوردهای آن را در حوزه مسائل نظامی شاهد هستیم.

کد خبر 5710305

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha

    نظرات

    • علی رضا IR ۰۷:۳۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      38 22
      درود بر فرزندان با اعتماد به نفس روح الله سلام بر امام خامنه ای
    • دهقان IR ۰۹:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      50 2
      پیشرفت در صنایع دفاعی عالی و هیچ ایرانی منکر آن نیست ولی عملکرد دولت در زمینه اقتصادی که باعث فقر و فلاکت و زجر مردم شده همه این دستاورد ها را در سایه پنهان و نا امیدی به ملت ایران آلفا کرده چیزی که دشمنان خواستارند گویا دولت مردان ایران شدند عوامل دشمن در اجرای طرح های شوم برای ناراضی کردن مردم
    • علی IR ۰۹:۱۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      28 14
      مردم غذا میخوان
      • بینام IR ۱۲:۱۲ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
        32 22
        موضوعات رو با هم قاطی نکنیم معلومه که مردم غذا میخوان ولی اون موقع مردم سر سفره مشغول خوردن غذا بودن که با بمباران سقف میومد رو خودشون و سفره شون مردم هم غذا میخوان هم امنیت هم نیروی نظامی قوی که محافظشون باشه هم البته بصیرت و شعور که متاسفانه عده ای ندارن و مسایل رو با هم قاطی میکنن
      • کارن DE ۲۳:۵۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
        1 2
        زن زندگی آزادی چه طوره؟؟؟؟ مهمل باف و مزخرف گو ، چه ارتباطی با موضوع داره حرفت ، اقتدار و امنیت نباشه غذایی هم نخواهد بود ، مثل لیبی سوریه عراق، افغانستان، مگر اینکه همه چی رو بفروشی عذت شرف ، ناموس ، خاک وطن ، مثل امارات و سعودی و بحرین ، ولی یادت باشه هیهات من الذله
      • صادق IR ۰۰:۰۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۸
        9 3
        سلام دوست عزیز بینام. حرفتون درسته اما با ادبیاتی نامناسب. من خودم طرفدار پروپاقرص این نظام و فدایی رهبری هستم ولی هیچ وقت کمترین توهین به هم وطنانی که از شرایط اقتصادی کشور ناراضی هستند نمیکنم.
    • NL ۰۹:۳۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      31 13
      ببین آقای مهر این موردی که میگید ایران حق تعمیر تجهیزات رو نداشت کاملا مضحک و خنده داره و از اون خنده دار تر اینکه یکدفعه همافر ها تصمیم گرفتند خودشون به تعمیر تجهیزات بپردازند...انگار مثلا میخواستند قطعات پیکان رو باز و بسته کنند.
      • احسان ۱۱:۲۷ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
        6 2
        نگفته اند حق اجازه نداشتن که معقول هست چون برنامه ای برای تعمیر وجودنداشته
      • یعقوب IR ۱۲:۵۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
        9 2
        حق باتوست متاسفانه ماارتشها هرکاری کردیم درکشوردیده نشده است چراکه تبلیغات نداریم
      • IR ۱۳:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
        1 1
        بله مضحکه ک حق تعمیر نداشتن. هیچکس باور نمیکنه ک ایران اینقدر تحقیر شده باشه. البته کسی ک باید جوابگو باشه فقط شاه گور ب گوره.
    • رزمنده IR ۰۹:۳۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      0 0
      فرمانده جنگ آیت الله هاشمی بود
    • سعید اقاجانی IR ۱۰:۱۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      15 1
      ما چن سال پیش قطار چینی وارد کردیم چن نفر مامور چینی ماوریت تعمیر و نگهداری اونو به عهده داشتن چه در هنگام حرکت چه در واگنخانه. جالب اینکه بعد از رفتن اونها یا بدلیل اتمام گارانتی شرکت چینی یا مسایل دیگه تعمیرکارای ما مجبور شدن یه سری تغییرات روش انجام بدن تا بشه ازشون در ناوگان ریلی استفاده کنن.
    • جعفر IR ۱۲:۱۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      14 3
      خداوند اجرشان را بدهد برای دفای از ایران قدم برداشتند ولی اکنون مدیرانی داریم که دستی دستی مملکت ایران را منفور وذلیل کرده اند اینها هم اجرش را خدا بدهد.یا بی تخصص ونادانند یا دستهای بیگانه در کار است تا ایران ایران نباشد .خدا رهبری را حفظ کند تا جلو این دشمنان مقاومت نماید
    • IR ۱۳:۲۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      0 0
      درسته که مستشار امریکایی در ایران اجاز ه نمیداد ولی باید به هوش وزکاوت بچه های خودمان که کار را با زیرکی تمام از آنها دزدیدن بالید حتی اگردرباره اینکه توانسته اند موشک ناورا برای هواپیما تغییر دهند باید به نابغه بودنشان شک نکرد اگر عده ای نمیخواهند که حق را قبول کنند بی انصافیست کاریش نمیشه کرد
    • IR ۱۳:۵۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      11 7
      عشق فقط عشق علی رهبر فقط سید علی
    • IR ۱۴:۱۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      9 9
      دورد بر رهبر عزیزم وایرانیان باغیرت سلام رحمت خدا بر شهیدان خدایی این آب خاک دورد بر مادران شهیدی که ا ز جگر گوشهایشان گذشتن تا آبرو ودین وخاک این کشور در امان بماند لعنت خدا بر بی حجابی که دین وفرهنگ این کشور را زیر سوال میبرد خجالت نمی کشد وقتی سر هر کوچه عکس شهیدی را میبیند که برای حجاب جانش داد
    • ناصر IR ۱۴:۳۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      16 4
      بیکاری تورم اختلاس رشوه پارتی رانت معضل اصلی در جامعه است
    • جعفر رمضانی US ۱۵:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      11 2
      خداوند پشت پناهتان دانشمندان وارتشیان وسپاهیان انقلاب اسلامی ایران عزیزم
    • مجید IR ۱۵:۳۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      12 3
      عقل وشعور هم خوب چیزیه اول امنیت بعدغذا ،درودبر سربازان وطن
    • IR ۱۶:۲۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      16 4
      درودبرارتشیان بدون تبلیغ هم دوستتان داریم
    • حسین از تنگه ابو غر یب ایران IR ۱۹:۳۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      0 0
      انقلاب اسلامی ایران معجزه واقعی خداوند متعال در دنیا بود این انقلاب توانست آمریکا ییها را مثل یک لباس چرک. بشورن وبچلوننش. و اونو روی بند رخت پهنش کنند که تا الان نتونسته هیچ غلطی بکنه
    • رزمنده دوران دفاع IR ۲۲:۳۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      2 0
      لطفا لطفا تاریخ درست به مردم بگویید اولین میگ ۲۵ را تیمسار خلبان جهانبخش زد و با موشک ۱۴ بدون هیچ تعغیری با رشادت خلبان دوره دیده شاه میگ ۲۵ در ارتفاع ۹۵۰۰۰پایی پرواز می‌کرد و هواپیماهای ما تا حداکثر ۵۵پا بیشتر نمی تونن با برنامه ریز دقیق هواپیما ۱۴در ارتفاع ۵۰ پا پر از کرد و موشک فنیکس تا ۶۰ مایل
    • رزمنده دوران دفاع IR ۲۲:۳۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
      1 0
      لطفا لطفا تاریخ درست به مردم بگویید اولین میگ ۲۵ را تیمسار خلبان جهانبخش زد و با موشک ۱۴ بدون هیچ تعغیری با رشادت خلبان دوره دیده شاه میگ ۲۵ در ارتفاع ۹۵۰۰۰پایی پرواز می‌کرد و هواپیماهای ما تا حداکثر ۵۵پا بیشتر نمی تونن با برنامه ریز دقیق هواپیما ۱۴در ارتفاع ۵۰ پا پر از کرد و موشک فنیکس تا ۶۰ مایل
    • فاضل IR ۱۵:۱۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۸
      4 0
      جنگ که فقط بمب و موشک نیست در اقتصاد هم باید بجنگیم که ۴۶۰۰۰ به ۱ عقبیم یعنی دلار ۴۶۰۰۰ تومان یعنی ۴۶۰۰۰۰ ريال یعنی آمریکا ۴۶۰۰۰۰ تا موشک زده ما فقط نگاه کردیم یعنی به بانک و صاحب خونه و بقالی و قسط و هزینه نمیتونی بگی ما داریم مقاومت میکنیم پول نگیر
    • فرشید IR ۱۶:۰۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۸
      4 1
      هر کسی هر فردی یا گروهی یا دسته ای که داره برای حفظ امنیت و پیشرفت چه از لحاظ علمی ، فنی ، تکنولوژی ، نظامی و...، این آب و خاک زحمت میکشه و از جون و دل با تمام وجودش خدمت میکنه امیدوارم اول در سلامتی کامل چه خودش و چه خانواده محترمش به هر چی که دلش میخواد برسه هر چی چون لایقش هستن چون حقشونه .
    • یوسف IR ۲۲:۴۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۸
      0 0
      سلام ودرود بر همه سربازان شهید شده و اسرا و جانبازان و و سربازان گمنام که بدون هیچ چشم داشتی برای ازادی و سرافرازی مردم و کشور جنگیدن و میجنگند وبی ریا و با جان ودل از این کشور ومرز و بوم دفاع میکنند سلام بر غیرت و عزت و مردانگی جوانان غیور و بی ادعا
    • علی RU ۰۰:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۹
      0 0
      درودبر ارتش وسپا خدا قوت به این جان برکفان پاینده ایران
    • IR ۱۹:۳۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۹
      0 0
      همون میک ۲۹ قدر امروز سومین با تو اوکراین بوسیله شاهد۱۳۶ بصورت تفریحی شکار شد
    • IR ۰۹:۲۸ - ۱۴۰۱/۱۲/۰۱
      0 0
      خداوند همه شماها را شفا بدهد
    • IR ۱۸:۴۱ - ۱۴۰۱/۱۲/۰۵
      0 0
      هرجاکاردست ادمهای مخلص بوده وپای منافع شخصی درمیان نبوده خداخودش کمک کرده وبهترین نتیجه حاصل شده است هرجاپای پول ومنافع شخصی وسط بوده مثل خودروسازی نتیجه افتضاحه...